Cytryna – ten owalny, żółty owoc cytrynowca swoją sławę zawdzięcza dużej zawartości witaminy C, chociaż to wcale nie w cytrynie jest jej najwięcej. W dzisiejszym artykule opiszę czym jest cytryna oraz jakie są jej właściwości!
Zastosowanie dla cytryny znajdziemy nie tylko w kuchni ale również w strefie urody i podczas robienia porządków. Uprawiana jest głównie dla soku, jednak znaleziono zastosowanie również dla jej miąższu i skórki. Jej najpopularniejsze odmiany to Eureka, Meyer i Lizbona.
Co kryje cytryna?
Nie jest tajemnicą, że cytryna zawiera witaminę C. Jest jej dość sporo, około 52mg w 100 g. Ze względu na różnorodność rozmiarów ciężko określić ile waży jedna cytryna, jednak przyjmując, że średnia cytryna ma ok. 80 gram, można przyjąć, że ma ona ok. 32 kalorie, to naprawdę niewiele a to dlatego, że składa się ona w 90% z wody. Jej gruba skóra doskonale zachowuje świeżość i składniki odżywcze przez wiele tygodni od zbiorów.
Inne wartości odżywcze, które kryje w sobie cytryna:
Witaminy:
- Witamina A
- Tiamina – Witamina B1
- Ryboflawina – Witamina B2
- Niacyna – Witamina B3
- Pirydoksyna – Witamina B6
- Kwas foliowy – Witamina B9
- Witamina E
- Witamina K
Minerały:
Zawiera także tak zwane witaminy P (hesperydyna, rutyna, naringina) , czyli flawonoidy, które wzmacniają działanie witaminy C, działają osłonowo na naczynia krwionośne, poprawiają odporność i wydolność organizmu, zmniejszają ryzyko wylewów, obniżają ciśnienie krwi, regulują poziom cukru, pomagają w zwalczaniu wolnych rodników, działają przeciwnowotworowo.
Przyglądając się liście składników odżywczych zawartych w cytrynie, można zauważyć, że wspomaga ona także układ nerwowy, urodę i ogólne prawidłowe działanie organizmu.
Jaką cytrynę wybrać? Jak się z nią obchodzić?
Kupując cytrynę warto zwrócić uwagę na jej skórkę, powinna być jędrna, twarda, połyskująca i gładka w dotyku, koloru jaskrawożółtego. Najlepszym wyborem będzie cytryna średniej wielkości, z uwagi na fakt, że często zużywamy tylko połowę dużej cytryny, drugą połówkę natomiast chowamy do lodówki, co powoduje utratę dużej ilości witaminy C. Cytrynę w całości można przechowywać w lodówce nawet do 3-4 tygodni, w temperaturze pokojowej około tygodnia.
Jeśli zakupiliśmy cytrynę dla jej soku, warto trzymać ją w temperaturze pokojowej lub nawet troszkę wyższej, przed wyciśnięciem soku należy przetoczyć cytrynę dłonią po płaskiej powierzchni, lekko ją dociskając. W ten sposób uzyskamy więcej soku.
Natomiast jeśli potrzebujemy tylko odrobiny soku a nie chcemy zmarnować całego owocu, wystarczy przebić skórkę wykałaczką, wycisnąć wymaganą ilość soku i z powrotem zakorkować cytrynę, uchroni ją to przed wyschnięciem a więc również przed utratą wartości odżywczych.
Jeśli chcemy otrzymać skórkę z cytryny a nie posiadamy specjalistycznego nożyka do obierania cytryn, wystarczy zblanszować owoc a później pociąć skórkę na cienkie kawałeczki.
Jeśli chcemy dodać smaku potrawom skraplając je sokiem z cytryny, powinniśmy robić to tuż przed podaniem gotowej potrawy, ponieważ gotowanie, smażenie i pieczenie może niszczyć składniki odżywcze zawarte w tym owocu.
Z czym komponować cytrynę? Do czego ją dodawać?
Każdy z nas zna jesienną herbatę z cytryną, co prawda gorąca herbata zabija wiele witamin ale można ją pić choćby dla samego smaku.
A jakie są inne pomysły na jej zastosowanie?
- Mrożona herbata z cytryną
- Soki z cytryny z dodatkiem innych owoców (na przykład pomarańczy)
- Lemoniada
- Dodatek do sosów
- Jako dekoracja potraw
- Skraplanie sokiem na przykład ryb
- Ciasta, ciastka i torty cytrynowe
- Kurczak z cytryną
- Tarta cytrynowa
- Skraplanie owoców i warzyw sokiem z cytryny częściowo chroni je przed utlenianiem i wzmacnia ich smak
- Kilka kropel soku z cytryny może podkreślić smak sałatek, nadać im orzeźwienia, nie narzucając swojego smaku
- Starta skórka z cytryny urozmaici smak białego sera, naleśników czy jogurtu. Jak również można ją dodać do cukru, gdy pieczemy ciasto.
Właściwości lecznicze i upiększające cytryny
W zależności od rodzaju miąższu cytryna zawiera olejki eteryczne, które stanowią środek odkażający i antybakteryjny.
Cytryna może też stosowana, jako domowy sposób pomagający w leczeniu dokuczliwych schorzeń czy jako ratunek dla urody:
- Ból gardła – płukanie gardła sokiem z jednej cytryny, dodanym do szklanki letniej wody z dodatkiem miodu.
- Migrena – przekroić cytrynę na pół i położyć na każdą ze skroni po jednej połówce, można położyć na nie chustkę lub tetrę i trzymać około 10-15 minut.
- Nieświeży oddech – żuć plasterek cytryny po posiłkach
- Łamliwe paznokcie – przykładać do paznokci wacik nasączony sokiem z cytryny
- Przesuszona skóra na łokciach – nacierać łokieć połówką cytryny
- Rozjaśnianie cery – raz w tygodniu przetrzeć twarz plasterkiem cytryny, następnie spłukać zimną wodą
- Zmarszczki – waciki nasączone roztworem (sok z dwóch cytryn + szklanka z ciepłej wody) przykładać do zmarszczek. Delikatnie naciskać i pozostawić na kilka minut, czynność powtarzać.
- Zmęczona, szara cera – ubite białko jajka wymieszać z kilkoma kroplami soku z cytryny, tak powstałą maseczkę nałożyć na twarz. Po upływie 20 minut spłukać letnią wodą.
Ciekawostki
- Soda polana sokiem z cytryny tworzy buzującą piankę, która jest stosowana w wielu celach. Na przykład do czyszczenia armatury, piekarników, usuwa również nieprzyjemne zapachy z plastikowych pojemników śniadaniowych.
- Woreczki z suszoną skórką cytryny, można powiesić w szafie aby odstraszyć mole
- Dodanie kilku kropel soku z cytryny ułatwi ubijanie białek
- Plasterkiem cytryny można wyczyścić srebrną biżuterię, należy jednak pamiętać o jej dokładnym opłukaniu ciepłą wodą i delikatnym osuszeniu.
- Ślady atramentu na palcach i brzydki zapach na rękach (na przykład przez gotowanie potraw) można usunąć sokiem z cytryny
- Można spróbować uratować przypalony garnek, gotując w nim trochę wody z sokiem z cytryny
- Zwalcza grzyb i pleśń, działa jak odświeżacz powietrza – do butelki z atomizerem wystarczy wlać sok z cytryny i wodę (proporcja 1:1) i rozpylić miksturę na przykład w szafie, w której są brzydkie zapachy. Wystarczy trochę zwilżyć wybrane miejsce i po kilku godzinach powtórzyć zabieg
- Połówka cytryny eliminuje nieprzyjemne zapachy w lodówce (należy wymieniać ją raz w tygodniu)
- Żeby podkreślić biel ubrań, można do pralki wlać pół szklanki soku z cytryny (razem z detergentem i płynem zmiękczającym)
Podsumowanie
Cytryna, jest wspaniałym owocem i nie bez powodu ma taką sławę. Działa leczniczo, odkażająco i odżywczo a także dba o urodę. Przydaje się podczas gotowania, sprzątania i relaksu. Ma wiele zastosowań i każdy z nas lubi ją z innego powodu.
Najbardziej jednak warto pamiętać o jej wspaniałych właściwościach zdrowotnych, małej kaloryczności i korzyściach, jakie może przynieść włączenie jej do swojej diety.
