Aloes jest prawdopodobnie najstarszą i najczęściej używaną rośliną leczniczą na świecie. Początki jej stosowania sięgają nawet 2000 lat wstecz, a może nawet jeszcze wcześniej. Obecnie rośnie zainteresowanie korzyściami zdrowotnymi płynącymi z soku z aloesu, w wyniku czego niektórzy decydują się na uprawę właśnie tych roślin. Ważne jest, aby zrozumieć, że istnieją różne odmiany aloesu, a popularna odmiana, stosowana na oparzenia nie jest przeznaczona do jedzenia, a jedynie do stosowania na skórę. Warto więc od początku wiedzieć, który aloes jest jadalny, aby obyło się bez przykrych dolegliwości żołądkowych, ale nie tylko.
Aloes zwyczajny, lub inaczej aloes barbadoski (Aloe vera barbadensis, Aloe barbadensis lub Aloe vera barbadensis var. Miller), jest najbardziej znaną, jadalną odmianą aloesu. Można ja rozpoznać po tym, że ma grube, szerokie, mięsiste pionowe liście, które są szaro-zielone. Wytwarzają one żółte kwiaty.
Według artykułu opublikowanego w czerwcu 2018 r. Przez Journal of Herbal Medicine, żel z aloesu może pomóc w leczeniu zaparć. Może także pomóc obniżyć poziom cukru we krwi w cukrzycy typu 2. Surowy miąższ aloesowy i żel mogą również złagodzić objawy zespołu jelita drażliwego i wrzodów.
Aloes jadalny oraz niejadalny
Obecnie znane nam jest około 400-500 gatunków aloesu. Spora większość jest zbyt rzadko spotykana, rosną dziko np. na safari w afryce lub Ameryce Południowej. Tak więc skupimy się na tych powszechnie dostępnych – hodowlanych odmianach aloesu, czyli aloe vera.
Hodowcy zwykle dzielą aloe vera na jadalny oraz niejadalny w bardzo prosty sposób. Za jadalną odmianę aloesu uważa się aloes barbadoski, lub inaczej aloes zwyczajny. Z tymi nazwami panuje mały bałagan, także uściślę, że do tej grupy należą także: Aloe Vera var. barbadensis, a także Aloe vera barbadensis var. Miller.
Odmiana aloesu, którą uważa się za niejadalną jest Aloe Vera var. chinensis. Różni się ona od jadalnej formy aloesu tym, że ma kolor bardziej ciemnozielony z wyraźnymi, białymi plamkami. Wraz z dojrzewaniem liście nie zmieniają swojego kształtu. Liście Aloe vera var. chinensis są także mniej masywne od aloesu zwyczajnego.
Na poniższych zdjęciach można zobaczyć aloes jadalny oraz niejadalny. Widać na nich wyraźne różnice.
Jak odróżnić jadalny aloes od niejadalnego?
Te dwie odmiany można odróżnić w bardzo prosty sposób.
Jadalny aloes charakteryzuje się przede wszystkim zielono – szarawym kolorem liści oraz bardzo wyraźnym kształtem „rozety”. Dobrym sposobem identyfikacji odmiany rośliny jest porównanie młodych oraz dojrzałych liści rośliny. Gdy roślina jest niedojrzała, pojawiają się białe plamki na liściach, natomiast gdy dojrzeje te plamki znikają. Liście są także wyraźnie grube oraz szerokie u nasady.
Aloe Vera var. chinensis ma mniej grube, wąskie liście plamiste i produkuje pomarańczowe kwiaty. Jest to odmiana Aloe vera, która jest powszechnie sprzedawana do leczenia oparzeń. Liście mają kolor ciemno zielony z wyraźnymi białymi plamkami. W tej odmianie, liście nie zmieniają się w miarę dojrzewania.
Grube liście zawierają żel, który jest powszechnie stosowany zewnętrznie w leczeniu podrażnień skóry, drobnych oparzeń, oparzeń słonecznych, swędzenia z powodu alergii i ukąszeń owadów, ran i owrzodzeń skóry. Obecnie rośnie zainteresowanie korzyściami zdrowotnymi płynącymi z soku z aloesu, w wyniku czego niektórzy decydują się na uprawę własnych roślin. Ważne jest, aby zrozumieć, że istnieją różne odmiany Aloe vera, a popularna odmiana na oparzenia nie jest przeznaczona do jedzenia, a jedynie do stosowania na skórę.
Czy każdy aloes jest leczniczy?
Tak jak wspomniałem powyżej, na świecie rośnie ponad 400 gatunków aloesu. Część z nich ma oczywiście zastosowanie w medycynie, natomiast są także odmiany trujące. Odmiany aloesu, które uznaje się za trujące to między innymi:
- Aloe ballyi
- Aloe elata
- Aloe ruspoliana
Te odmiany aloesu mają sok z liści o silnym nieprzyjemnym zapachu (porównywalnym według co niektórych do zdechłych szczurów lub myszy). Sok ten jest także toksyczny, ze względu na zawarte w nim alkaloidy. Dwie pierwsze z wymienionych powyżej odmian występuje bardzo rzadko, przypominają bardziej drzewa (do kilku metrów wysokości). Natomiast trzecia występuje już trochę częściej.
Można je spotkać głównie w afryce wschodniej, w krajach takich jak: Kenia, Somalia czy też Etiopia.
Należy także pamiętać, że w rejonach tropikalnych lepiej nie zbierać dziko rosnącego aloesu, jeśli nie mamy 100% pewności jaka to odmiana. Może się bowiem okazać dla nas bardzo toksyczny. Jadalna forma aloesu, czyli aloe vera może wydawać się bardzo podobna do innych odmian.
Sok z aloesu – przeciwwskazania
Sok z aloesu nie jest przede wszystkim wskazany dla kobiet w ciąży oraz w okresie laktacji (karmienie piersią). Dotyczy się to zarówno użytku zewnętrznego (na skórę), jak i spożywania soku z aloesu. Przeciwwskazaniem może być także alergia, spożywanie niektórych leków, problemy z wątrobą lub jelitami.
Picie aloesu skutki uboczne
Aloes, spożywany w nadmiernych ilościach może powodować także różne skutki uboczne, do takich należą:
- Skurcze
- Bóle brzucha
- Nudności
- Wymioty
- Podrażnienie błony śluzowej jelit
- Zakłócanie działania niektórych leków
- Pieczenie i swędzenie skóry (używanie na skórę)
Jak zrobić sok z aloesu
Poniższa instrukcja pokaże Ci jak przygotować sok z aloesu w domowych warunkach, w prosty sposób z podstawowych składników. Co nam będzie potrzebne?
- 1 liść z aloesu
- 1 szklanka soku warzywnego lub owocowego
- 1 łyżka soku z cytryny
- Miód lub ewentualnie jakiś słodzik
Do przygotowania soku potrzebujemy żel z aloesu, więc w pierwszej kolejności pokażę, jak przygotować taki żel.
Jeśli akurat nie macie liścia aloesu możecie użyć gotowego soku z aloesu, który znajdziecie tutaj.
Jak pozyskać żel z liścia aloesu?
- Najpierw upewnijmy się, że liść aloesu który mamy jest jadalny. Powyżej opisałem jak możemy się upewnić, który aloes jest jadalny.
- Następnie musimy pozyskać żel z liścia aloesu, który posiadamy. W tym celu obcinamy dolną oraz górną końcówkę liścia. Następnie liść zostawiamy na godzinę w pojemniku, układając go szerszą końcówką do dołu aby żółty płyn (lateks) mógł spłynąć do pojemnika. Jest on toksyczny dla nas, więc jest to bardzo ważne.
- Następnie, obieramy liść z zielonej skórki, tak aby został sam przeźroczysty żel ze środka. Bardzo dobrze możecie zobaczyć to na poniższym filmiku.
Przygotowanie soku z wykorzystaniem żelu z aloesu
- Gdy mamy już żel z liścia aloesu, upewnijmy się nie nie ma na nim żółtego lub zielonego płynu lub skórki (nie nadają się do spożycia). Żel musi być w 100% przeźroczysty.
- Następnie umieszczamy w blenderze sok warzywny (lub owocowy), dodajemy żel z aloesu, sok z cytryny oraz miód lub słodzik.
- Całość blendujemy do uzyskania gładkiej konsystencji.
- Najlepiej spożywać świeże, zaraz po przyrządzeniu. Przechowywać można w lodówce, natomiast nie dłużej niż kilka dni.
Przepis na smoothie z aloesu
Składniki
- 1 szklanka mleka migdałowego lub kokosowego
- Żel z jednego liścia aloesu
- 1/2 szklanki świeżych lub mrożonych jagód
- 1/2 szklanki świeżych lub mrożonych kawałków mango
- 1/2 łyżki oleju kokosowego
- 1 garść świeżej bazylii
- Trochę miodu, syropu klonowego lub stewii do osłodzenia (opcjonalnie)
Dodatki
- 1 łyżka płatków kokosowych
- 1 łyżka nasion lnu lub chia
- 1 porcja białka w proszku (opcjonalnie)
Przygotowanie
Umieść wszystkie składniki w blenderze i miksuj na wysokich obrotach, aż uzyskasz gładką konsystencję.
Informacje o wartości odżywczej na 100 gram:
- Kalorie: 192
- Tłuszcz: 11 g
- Białko: 2 g
- Węglowodany: 25 g
- Błonnik: 4 g
- Cukier: 20 g
- Witamina A: 14% RDA
- Witamina C: 63% RDA
- Wapń: 32% RDA
- Żelazo: 4% RDA
Żel z aloesu na oparzenia
Żel z aloesu można także wykorzystywać do stosowania na skórę. W tym celu należy, pozyskany żel z aloesu zblendować w blenderze. Jeśli mamy zamiar go przechowywać w lodówce, warto dodać witaminę C (1 gram witaminy C na pół szklanki), która nam pozwoli zakonserwować żel z aloesu co zapobiegnie zepsuciu. Oczywiście tak przygotowany żel należy przechowywać w lodówce.
Powstały w ten sposób żel można stosować na skórę, np:
- Na oparzenia słoneczne
- Jako środek nawilżający skórę
- Składnik domowych kosmetyków do ciała
- Przy ukąszenia owadów
Sok z aloesu na jelita?
Picie soku z aloesu pomaga zwiększyć zawartość wody w jelitach. Badania wykazały związek między zwiększeniem zawartości wody w jelitach a stymulacją perystaltyki, co pomaga normalnie oddawać stolec.
Jeśli masz problemy z częstymi zaparciami, spróbuj włączyć sok z aloesu do swojej codziennej rutyny. Aloes pomaga również znormalizować zdrowe bakterie w jelitach, utrzymując równowagę zdrowej flory jelitowej.
Żel z aloesu na stawy
Wiele osób cierpiących na zapalenie stawów twierdzi, że codzienna dawka żelu u z aloesu pomaga złagodzić bolesne stawy . W 2008 r. Koreańscy naukowcy odkryli, że wyciąg z aloesu naprawdę może pomóc zmniejszyć ból i stan zapalny reumatoidalnego zapalenia stawów.
Aby przygotować miksturę na stawy spróbuj zmieszać żel z aloesu z łyżką octu jabłkowego oraz startym imbirem. W badaniach również wykazano, że łagodzi artretyzm stawów.
W sklepach są dostępne także produkty z żelem z aloesu, Szczególnie mogę polecić żel z zawartością 95% ekstraktu z aloesu. Widoczny także na zdjęciu obok.
Podsumowanie
Jeśli mamy możliwość warto mieć w domowym ogródku aloes, który jest bardzo łatwy w uprawie. Żel z liści z aloesu znajduje zastosowanie zarówno jako dodatek do soków, jak i dodatek do domowych kosmetyków na skórę. Warto tutaj wspomnieć, że żel z aloesu zawiera blisko 75 różnych prozdrowotnych składników odżywczych (w tym aminokwasy, witaminy oraz minerały), także jest cennym źródłem witaminy B12, co jest szczególnie istotne dla wegan, gdyż witamina B12 występuje głównie w produktach pochodzenia odzwierzęcego. Nie bez powodu zasłużył na miano superfood.