Zapewne jeśli zaczynasz swoją przygodę z gotowaniem zastanawiasz się jakie przyprawy dobrać, aby gotowanie stało się prostsze, a posiłki smaczniejsze. Jako że smak potrawy jest kwestią gustu, tak na prawdę każdemu smakuje coś bardziej, a coś mniej, sugerowanie jakich przypraw dobrać do potrawy jest bardzo subiektywną opinią. Natomiast postaram Wam się w poniższym artykule opisać, które przyprawy są absolutnie niezbędne w kuchni. Także bez względu na nasze upodobania kulinarne warto je posiadać w kuchennej szafce.
Znacie to uczucie kiedy znaleźliście jakiś przepis, który koniecznie chcecie wypróbować, ale w opisie widzicie że musicie posiadać tonę różnych przypraw o których wcześniej nie słyszeliście? Sam kiedyś przez to przechodziłem dlatego ten artykuł jest tutaj po to aby wam pomóc.
Przyprawy według mnie niezbędne w kuchni to między innymi:
- Kurkuma
- Sól
- Pieprz
- Papryka wędzona/słodka/ostra
- Cynamon
- Kardamon
- Czosnek granulowany
- Ziele angielskie
- Nasiona kolendry
Poniżej opisze powyższe przykłady nieco dokładniej, aby przybliżyć w czym dokładnie każda przyprawa może znaleźć zastosowanie.
1. Kurkuma
Kurkuma, czyli wysuszony i sproszkowany pęd rośliny Curcuma Longa, która jest blisko spokrewniona z imbirem. Roślina ta ma ponad 4000 lat historii, jest składnikiem między innymi popularnej przyprawy curry oraz wielu musztard. Kurkuma ma także wiele zalet zdrowotnych, jest świetnym przeciwutleniaczem, pomaga leczyć wiele schorzeń takich jak:
- zgaga
- wrzody żołądka
- kamienie żółciowe
- alergia
- cukrzyca
- oraz wiele innych
Kurkuma jest bardzo popularną przyprawą kuchni azjatyckiej, ma ona ciepły i gorzkawy smak. Tak jak już wspomniałem, jest składnikiem między innymi przyprawy curry, ale nie tylko.
Oto kilka możliwych zastosowań kurkumy w kuchni:
- Dodatek do jajecznicy oraz frittaty. Polecam, jeśli znudziła Wam się tradycyjna jajecznica polecam nieco poeksperymentować z kurkumą.
- Kurkuma świetnie pasuje także do pieczonych warzyw, takich jak ziemniaki czy kalafior.
- Dodatek do gotującego się ryżu. Wielokrotnie w moich przepisach wspominałem, że polecam dodawać kurkumę do gotującego się ryżu. Poprawia to jego smak oraz dodaje koloru.
- Dodatek do zup. Polecam posypać zupę odrobiną kurkumy przed podaniem.
- Kolejnym ciekawym pomysłem jest dodanie kurkumy do warzywnych szejków.
- „Golden Milk”, czyli inaczej: mleko kokosowe, kurkuma oraz miód gotowane na małym ogniu. Bardzo popularny, rozgrzewający napój.
2. Sól
Sól to jest chyba jeden z najbardziej popularnych dodatków do żywności na świecie. Poprawia przede wszystkim smak oraz teksturę potrawy. Sól była także od wieków stosowana jako środek konserwujący, dlatego też możemy się spotkać z olbrzymią ilością soli w produktach wysoko przetworzonych. Mikroby, które mogą być odpowiedzialne za rozkład żywności potrzebują wilgoci aby się rozwijać. Sól wyciąga wilgoć z żywności blokując tym samym rozwój różnym bakteriom oraz mikrobom.
Natomiast nie wiem czy wiecie, ale sól oprócz „tworzenia” bardziej słonego smaku potrafi również wpływać także na smaki słodki/gorzki. W niewielkich ilościach sól nasila słodycz, więc można czasem posypać szczyptą soli owoce. Sól jest także dodawana do cukierków np. karmelowych. Także jeśli chodzi o gorzki smak, potrafi go skutecznie neutralizować, jest to szczególnie przydatne gdy przygotowujemy np. warzywa krzyżowe lub oliwki.
3. Pieprz
Pieprz tak jak i sól jest jedną z najpopularniejszych przypraw na świecie, która dodaje potrawom ostrego smaku. Ziarna pieprzu są to inaczej mówiąc ziarna papryki Piper nigrum, pochodzącej z Azji, z której produkuje się również zielony i biały pieprz. Z kulinarnego punktu widzenia, zastosowania czarnego pieprzu są niemal nieograniczone. Aby jednak uzyskać najlepszy smak staraj się używać całych ziaren pieprzu i mielić je dopiero przed przyprawieniem. Obecnie w sklepach szeroko dostępne są przyprawy w małych młynkach (zdjęcie poniżej), polecam się w coś takiego zaopatrzyć.
Oto kilka pomysłów na używanie czarnego pieprzu podczas gotowania:
- Jako dodatek do sosów sałatkowych z solą, oliwą z oliwek i octem.
- Dodatek do omletów , majonezu i innych potraw z sera i jajek.
- Może być dodawany do zup, sosów, marynat i gulaszy.
- Można także stosować do wcierania w mięso, drób i ryby przed pieczeniem lub gotowaniem.
4. Papryka wędzona/słodka/ostra
Jak się już pewnie domyślasz, na sklepowych półkach można spotkać 3 różne rodzaje papryki, czyli: słodka, wędzona oraz ostra (chili). Oczywiście podstawową różnicą pomiędzy każdym rodzajem papryki jest ich smak. Papryka słodka ma słodkawy i delikatny smak, dodaje przy tym żywy kolor potrawie. Produkuje się ją poprzez wysuszenie oraz zmielenie strąków papryki słodkiej. Świetnie nadaje się do sałatek oraz do marynowania mięsa. Jeśli w przepisie nie ma konkretnie wymienione jaką paprykę mamy użyć zaleca się użycie właśnie papryki słodkiej.
Papryka wędzona natomiast dodaje potrawie subtelny, zadymiony smak. Produkowana poprzez wędzenie oraz suszenie na dębowych ogniskach, dzięki temu, papryka dostaje dymny aromat. Bardzo fajnie papryka wędzona pasuje do np. pieczonych ziemniaków z masełkiem oraz szczyptą miodu. Lub także do wszelkiego rodzaju gulaszy.
Papryka ostra oraz pieprz Cayenne. Wszelkiego rodzaju papryczki ostre swój specyficzny, ostry smak zawdzięczają obecności kapsaicyny. To ona poprzez działanie na receptory bólu powoduje uczucie pieczenia w ustach. Papryczki ostre świetnie pasują do wszelkiego rodzaju gulaszów, sosów, zapiekanek, potraw z drobiu oraz makaronów.
Aby zneutralizować ostry smak w ustach, nie zaleca się płukania jamy ustnej wodą gdyż ona może tylko roznieść kapsaicynę na kolejne odcinki układu pokarmowego. Zdecydowanie lepszym wyjściem są ciekłe tłuszcze lub tłuste mleko. Alkohol także się tutaj sprawdzi ze względu na swoje rozpuszczające właściwości.
5. Cynamon
Na temat prozdrowotnych właściwości cynamonu napisałem obszerny artykuł, który znaleźć tutaj. Natomiast w kuchni cynamon jest jedną z najpopularniejszych przypraw na świecie. Świetnie pasuje m.in. do wszelkiego rodzaju deserów, płatków owsianych (polecam przepis), ciast, koktajli, a nawet do pikantnych potraw curry. Polecam także dodać do marynaty wołowiny lub jagnięciny.
6. Kardamon
Kardamon jest to jedna z najstarszych przypraw, której początki sięgają nawet 5000 lat wstecz! Jest to przyprawa pochodząca z nasion i strąków nasion różnych roślin z rodziny Zingiberaceae, ma słodki, ostry smak i aromat, z elementami cytryny i mięty. Strąki kardamonu mają kształt wrzeciona i mają trójkątny przekrój. Zawierają wiele nasion, ale cały strąk kardamonu może być użyty w całości lub zmielony. Kardamon służy do przyprawiania zarówno słodkich, jak i pikantnych potraw. Jest szeroko stosowany w kuchni indyjskiej, bliskowschodniej, arabskiej i szwedzkiej. Kardamon znajduje się także w mieszance przypraw garam masala, a także dobrze komponuje się z cynamonem, gałką muszkatołową i goździkami. Polecam mój przepis (tutaj link) na krewetki w sosie kokosowym gdzie właśnie kardamon świetnie uzupełnia smak potrawy.
7. Czosnek granulowany
Czosnek granulowany może być nie rzadko doskonałą alternatywą, jeśli akurat nie posiadamy świeżego czosnku w kuchni. W postaci suchej lub sproszkowanej czosnek może być używany jako przyprawa do wszystkiego, od marynat i chleba po zupy i gulasze.
Jako że na sklepowych półkach możemy spotkać także czosnek mielony lub suszony z góry zaznaczam, że nie ma pomiędzy nimi zbyt dużej różnicy, za wyjątkiem wielkości granulek. Całe ząbki czosnku są obrane, oczyszczone, a następnie wysłane do maszyny, która kroi je na mniejsze części. Sekcje są suszone w piecach przez trzy do czterech godzin. Gdy czosnek ostygnie, jest mielony do pożądanej konsystencji, czyli granulat lub sproszkowany.
Także jak możecie zauważyć w domowych warunkach jesteśmy w stanie wyprodukować taką przyprawę. Podczas gotowania 1/3 łyżeczki granulowanego czosnku odpowiada jednemu ząbkowi czosnku.
Granulowany i sproszkowany czosnek jest używany do przyprawiania i wzmacniania smaku wielu potraw. Często jest odpowiednim substytutem, gdy w przepisie wymagany jest świeży czosnek. Sproszkowany czosnek rozpuszcza się niemal natychmiast, gdy zostanie dodany do dowolnej potrawy, gorącej lub zimnej. Granulowany czosnek potrzebuje natomiast kilka minut, aby uwolnić swój jego smak.
8. Ziele angielskie
Ziele angielskie, wbrew swojej nazwie wcale nie pochodzi z Anglii a z regionu morza Karaibskiego. Jest to suszona jagoda jamajskiego drzewa pieprzowego. Przyprawa ta występuje najczęściej w postaci suszonych jagód, rzadziej można spotkać ją w wersji zmielonej.
Ziele angielskie ma silny smak i zapach, wystarczy zaledwie kilka jagód dodać aby już poprawić smak potrawy. Świetnie nadaje się do naszych polskich zup, ale także do pieczonych warzyw, gulaszy oraz potraw z kurczaka. Natomiast niewielu może wiedzieć, że zmielone ziele angielskie świetnie nadaje się także do słodkich potraw takich jak pierniki, szarlotka oraz desery z ciemnej czekolady. Przyprawa dodaje tutaj nieco pikantnego smaku.
9. Nasiona kolendry
Nasiona kolendry mają ziemisty, lekko cytrynowy smak, który świetnie łączy się z np. kminkiem. Najbardziej popularne zastosowanie kolendry to marynaty, curry oraz mieszanki przypraw. Kolendra jest także szeroko stosowana w kuchni latynoamerykańskiej i meksykańskiej. Znajdziesz ją również w wielu indyjskich kuchniach, gdzie używa się jej jako jednej z przypraw w potrawach curry. Jest świetnym składnikiem przypraw do ryb i kurczaków, a także dodaje przyjemnego, jasnego smaku podczas przygotowywania domowych ogórków.
Zmieloną kolendrę można także wykorzystać do aromatyzowania domowego chleba, lub majonezu. Ponadto nasiona kolendry świetnie łączą się z suszonymi grzybami.
Osobiście bardzo lubię dodawać nasiona kolendry do pieczonego łososia, a także do wszelkiego rodzaju gulaszy.
Mała porada dotycząca gotowania!
Jedną z rzeczy, o których należy pamiętać podczas gotowania z przyprawami, jest to, że przyprawy zaczynają tracić swój smak, gdy są zmielone. Tak więc, gdy tylko jest to możliwe, najlepiej jest mielić własne przyprawy bezpośrednio przed ich użyciem, zamiast używać przypraw już zmielonych. W tym celu można użyć młynka (tutaj można kupić – polecam) do kawy lub moździerza i tłuczka. Jeśli zdecydujesz się skorzystać z młynka do kawy, pamiętaj aby tego samego młyna używać tylko do przypraw, a drugiego do ziaren kawy. Nie chcielibyśmy chyba pić poranną kawę przyprawioną np. kurkumą 🙂
Czy przyprawy mają kalorie?
Przyprawy używane są w zbyt małych ilościach do przyprawiania potraw, co oznacza, że dodają do posiłków jedynie kilka kalorii. Nie oznacza to, że przyprawy nie wywierają dużego wpływu na dietę; mogą być świetnym sposobem na dodanie niezbędnych witamin i minerałów. Bardzo często gotowe potrawy posypuję posiekanymi ziołami jak np bazylia lub natka pietruszki.
Podsumowanie
W powyższych podpunktach wymieniłem przyprawy, które według mnie powinny znaleźć się w każdej kuchni. Oczywiście jest ich sporo więcej, natomiast nie sposób opisać tutaj wszystkie dlatego wymieniłem te najczęściej używane przeze mnie. Zapraszam także do artykułu o ziołach niezbędnych w kuchni, który możecie znaleźć pod tym linkiem.
Zapraszam także do podzielenia się w komentarzu jakich przypraw Wy używacie najczęściej.
