Każdy z nas musi kiedyś zacząć swoją przygodę z gotowaniem. Jako że jest to nie łatwa sztuka, warto się trochę w tej dziedzinie wyedukować aby nasze umiejętności kulinarne nie zatrzymały się jedynie na parzeniu pysznej herbaty oraz przygotowaniu jajecznicy na maśle. Sam też kiedyś musiałem się nauczyć gotować, więc pamiętam doskonale to zakłopotanie co z czym się je. W końcu dochodzimy do momentu kiedy na sklepowych półkach dostrzegamy przyprawy czy też zioła i zastanawiamy się, które wybrać oraz co do czego pasuje. Myślę, że zanim zaczniemy gotowanie z nimi warto poznać z czym mamy do czynienia, czyli dowiedzieć się czym są przyprawy. Dlatego napisałem ten artykuł aby nieco pomóc na początku drogi nauki gotowania.
W świecie kulinarnym za przyprawy uważa się suszone części roślin, za wyjątkiem liści. Służą one do aromatyzowania, poprawiania smaku potrawy, ale nie są jej głównym składnikiem. Dlaczego nie liście? Liściaste części roślin w kuchni uważane są za zioła.
Każda inna część rośliny, w tym suszona kora, korzenie, jagody, nasiona, gałązki lub cokolwiek innego niż zielona część liściasta, jest uważana za przyprawę. Dzisiaj Indie produkują około 75% przypraw na świecie. Stworzyli nawet Indian Insitute of Spices Research poświęcone badaniu przypraw.
Przykłady przypraw:
- Cynamon to kora drzewa. O cynamonie napisałem osobny artykuł, który możecie znaleźć tutaj.
- Kardamon jest strąkiem nasion.
- Ziele angielskie to suszona jagoda.
- Goździki to suszone pąki kwiatowe.
Zauważ że przyprawy zawsze występują w postaci suszonej. podczas gdy zioła mogą być używane zarówno w postaci suszonej jak i jako świeże liście. Więcej na temat ziół możecie przeczytać w tym artykule.
Jak przechowywać przyprawy?
Przechowuj całe przyprawy (w niezmielonej formie) w szczelnych pojemnikach, a najlepiej w nieprzezroczystych hermetycznych pojemnikach. Idealne są małe pojemniki metalowe lub z ciemnego szkła z ciasno dopasowanymi pokrywkami. Przejrzyste plastikowe torby i pojemniki z plastikowymi pokrywkami w stylu delikatesów nie są dobrym pomysłem. Dzieje się tak gdyż wiele lotnych olejów w przyprawach jest wrażliwych na światło słoneczne. Cienkie tworzywo sztuczne niewiele robi, aby zapobiec ucieczce tych składników smakowych. Okres przechowywania wszystkich przypraw można przedłużyć, jeśli przechowujesz je w lodówce. Natomiast jeśli będą przechowywane w stanie zamrożonym pozostaną świeże na czas nieokreślony.
Czy przyprawy się psują?
Zgodnie z ogólną zasadą, przyprawy mają okres przydatności do spożycia wynoszący rok lub więcej w niezmielonej, nieprzetworzonej formie. Natomiast gdy zostały zmielone, rozgniecione lub w inny sposób przetworzone przed użyciem okres przydatności skraca się do około miesiąca.
Przesłanie jest jasne: kupuj całe, nieprzetworzone przyprawy, kiedy tylko jest to możliwe. Laska cynamonu zachowa swoją świeżość znacznie dłużej niż zmielony cynamon. Całe nasiona kminku będą trwać o wiele dłużej niż zmielone nasiona kminku. Cała gałka muszkatołowa będzie świeża w nieskończoność, ale zaczyna tracić swój smak po zmieleniu. Kupuj całe, w małych ilościach oraz kupuj często, aby mieć pewność że mamy w kuchni maksymalnie świeże przyprawy.
Czy przyprawy są zdrowe?
W świecie kulinarnym, każdy kucharz powie, że żaden posiłek ani nawet przekąska nie powinien być przyrządzany bez przypraw. Zioła oraz przyprawy sprawiają, że jedzenie staje się jednocześnie smaczniejsze, ale też i zdrowsze. Mało tego, dodawanie przypraw do jedzenia sprawia że automatycznie dodajemy mniej soli, cukru oraz tłuszczy aby poprawić smak.
Natomiast jak wpływają przyprawy na nasze zdrowie?
Liczne badania pokazują, że przyprawy są pełne zdrowych związków i mogą mieć korzyści zdrowotne. Przyprawy zwalczają stany zapalne i zmniejszają uszkodzenia komórek organizmu. Głównie dlatego, że zawierają fitochemikalia, które są zdrowymi substancjami roślinnymi.
Być może zauważyliście, że niektóre zioła i przyprawy są sprzedawane jako suplementy (na przykład olej oregano lub kapsułki z ekstraktu cynamonowego). Natomiast oczywiście najlepszym rozwiązaniem, jest spożywanie świeżych ziół lub przypraw. Pod tym linkiem możecie znaleźć zdrowe przyprawy, oraz w prosty sposób je zamówić z dostawą do domu.
Czy przyprawy zawierają gluten?
Niektórzy z Was może kojarzą, czytając etykietę jakiejś przyprawy małym druczkiem pisze, że może zawierać śladowe ilości zbóż zawierających gluten czy też mleka lub jaj. Jest to bardziej związane z tym, że producent używa w swoim zakładzie produkty zawierające gluten, lub maszyny paczkujące mogły wcześniej pakować np. mąkę lub orzeszki. Jako że w takiej sytuacji nie można mieć 100% pewności, że maszyna pakująca lub taśma produkcyjna jest na pewno oczyszczona, jest ryzyko że śladowe ilości przedostaną się do następnego pakowanego produktu.
A jak to jest w przypadku celowego “doprawiania” przypraw?
Paczkowane przyprawy zwykle nie zawierają glutenu, gdyż można dodać środek przeciwzbrylający, który glutenu nie zawiera (np. Krzemian wapnia, dwutlenek krzemu lub glinokrzemian sodu). W rzadkich przypadkach przyprawy można zafałszować mąką pszenną lub skrobią pszenną, aby obniżyć koszty, a w zależności od tego, gdzie i jak pakowane są przyprawy i zioła, jest całkiem możliwe, że mogą być zanieczyszczone krzyżowo źródłem glutenu.
Słabe praktyki produkcyjne związane z ziołami i przyprawami zostały zidentyfikowane częściej w krajach Trzeciego Świata. W polskich zakładach produkcyjnych tego typy praktyk nie wykryto, dlatego starajmy się kupować przyprawy sprawdzonych firm.
Które przyprawy mają korzystny wpływ na nasze zdrowie?
Poniżej przedstawię listę przypraw, które warto dodać do swojej diety ze względu na ich korzystne działania na nasz organizm:
Kardamon.
Ta słodka, lecz także ostra przyprawa występuje w wielu mieszankach przypraw. Wiadomo, że łagodzi niepokój żołądka, a badania laboratoryjne pokazują, że może również pomóc w walce ze stanem zapalnym. Warto także także tutaj dodać, że ze wszystkich przypraw, kardamon jest szczególnie bogaty w minerały, takie jak magnez i cynk.
Papryka chili.
Świeże, suszone lub sproszkowane, chilli dodają niesamowitego kopa. Mogą również zwiększyć metabolizm i pomóc w utrzymaniu zdrowych naczyń krwionośnych. Za prozdrowotne właściwości papryczek chili odpowiedzialna jest kapsaicyna, który także dodaje tutaj ostrego smaku. Na temat kapsaicyny napisałem osobny artykuł, który możecie znaleźć pod tym linkiem.
Cynamon.
Cynamon jest jedną z moich ulubionych przypraw, ponieważ jest słodki, ale ma przy tym niską zawartość kalorii i nie zawiera cukru. Dodatkowo jest łatwo dostępny i można dodać go do prawie wszystkiego, w tym kawy i herbaty. Na temat cynamonu napisałem osobny artykuł do którego zapraszam pod tym linkiem.
Kakao.
Może Was to lekko zdziwić, ale jest to przyprawa z wieloma korzyściami zdrowotnymi. Ziarno kakaowe jest pełne flawonoidów, które są przeciwutleniaczami, które jak wykazano poprawiają kondycje oraz zdrowie naszego serca. Flawonoidy odgrywają rolę w obniżaniu poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi oraz pomagają między innymi utrzymać zdrowe tętnice wieńcowe (serca).
Kminek.
Wykorzystywany na całym świecie i znany jako kluczowy składnik wielu indyjskich potraw, kminek jest naturalnie bogaty w żelazo. Może również odgrywać rolę w utracie wagi. Jedno z badań na 88 kobietach z nadwagą wykazało, że osoby, które jadły nieco mniej niż łyżeczkę kminku dziennie podczas diety niskokalorycznej, straciły więcej tkanki tłuszczowej i masy ciała, niż osoby na tej samej diecie, które nie dodały kminu.
Czosnek.
Ta roślina ma silny związek zwany allicyną. Badania laboratoryjne wykazały, że może tona zmniejszyć szanse na chorobę serca. Inne badania pokazują, że regularne spożywanie czosnku może pomóc przy podwyższonym poziomie cholesterolu i wysokim ciśnieniu krwi. Aby wydobyć z czosnku jego zdrowe substancje, należy zmiażdżyć ząbki czosnku przed dodaniem do potrawy. Allicyna uwalnia się dopiero po przecięciu lub zmiażdżeniu komórek w czosnku.
Imbir.
Imbir może pomóc przy rozstroju żołądka. Ma działanie uspokajające na wyściółkę układu pokarmowego i może również złagodzić mdłości. Badania laboratoryjne pokazują również, że imbir ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające i może odgrywać rolę w zapobieganiu chorobom takim jak nowotwór.
Rozmaryn.
Bardzo pachnące ziele, a przy tym bogate w przeciwutleniacze, które zapobiegają uszkodzeniom komórek. Nawet sam zapach tego zioła może być dla ciebie bardzo korzystny. Jedno z badań wykazało, że ludzie, którzy dostali zapach rozmarynu, osiągnęli lepsze wyniki w testach pamięci i innych zadaniach umysłowych w porównaniu z osobami, które tego nie zrobiły. Naukowcy uważają, że jeden z jego związków, zwany 1,8-cineolem, może zwiększać aktywność mózgu. Tak więc, gdy musimy przysiąść do nauki, lub ciężkiej pracy umysłowej, warto zaopatrzyć się w olejki eteryczne z rozmarynu. Pod tym linkiem możecie znaleźć taki olejek.
Kurkuma .
Ta żółta przyprawa jest bardzo popularna i to nie bez powodu. To dobre źródło kurkuminy, przeciwutleniacza, który łagodzi stany zapalne. Badania sugerują, że kurkumina może pomóc złagodzić ból. Inne badania pokazują, że regularne spożywanie nawet niewielkich ilości kurkumy może zapobiegać lub spowalniać chorobę Alzheimera, prawdopodobnie pomagając zapobiegać powstawaniu blaszek mózgowych prowadzących do demencji.
Podsumowanie
Podsumowując temat przypraw, mogę śmiało stwierdzić, że warto zaopatrzyć swoją kuchnię w część z nich. Pod tym linkiem znajdziecie artykuł, które przyprawy są według mnie niezbędne w kuchni. Z kolei jeśli chodzi o zioła to tutaj, zamieszczam link o ziołach niezbędnych w kuchni. Oprócz walorów smakowych, przyprawy pomagają nam w utrzymaniu naszego zdrowia, oraz także jak to ma miejscy w przypadku rozmarynu, poprawić pamięć i koncentracje. Zapraszam do podzielenia się w komentarzu jakie są wasze ulubione przyprawy.
